De tentoonstelling Bike to the Future in Gent laat zien dat de fiets een antwoord biedt op vervuiling, tekort aan leefruimte en gezondheidsproblemen. Fietsen heeft een grote impact op onze steden door de nieuwe vormen van stedelijke infrastructuur die het met zich meebrengt, denk aan parkeren en fietstunnels -bruggen en – snelwegen. Wellicht mag Utrecht zich binnenkort bij de internationale fietsstadvoorbeelden Londen en New York scharen.
Actieplan Utrecht fietst!
Fietsen vormt een belangrijk onderdeel van het Healthy Urban Living waar de gemeente Utrecht op inzet. In de visie ‘Utrecht een Aantrekkelijke en Bereikbare stad’ (UAB) is de fiets zelfs het primaire vervoermiddel. Nu al rijden er dagelijks tussen zeven uur ’s morgens en zeven uur ’s avonds ruim honderdduizend fietsers van, via en naar de Utrechtse binnenstad.
Met het Actieplan Utrecht fietst! probeert de gemeente nóg meer mensen op de fiets te krijgen, ook voor de langere afstanden. Daarom worden de hoofdfietsroutes door de stad uitgebreid en verbeterd. Zo krijgt het centrum van Leidsche Rijn een nieuwe fietsverbinding met de binnenstad zonder zwaar verkeer en met minder kans op fijnstof van dien. De route loopt van de Langerakbaan via het Willem Alexanderpark aan de Leidsche Rijnkant over het Amsterdam Rijnkanaal naar de Everard Meijsterlaan door Oog in Al en verder langs het voormalige Cereoolcomplex en de Leidseweg naar de binnenstad.
MET Z’N ALLEN OP DE FIETS
Spannende bruggen
Onderdeel van de route is een nieuwe fietsbrug over het Amsterdam Rijnkanaal, een ontwerp van NEXT Architects en Rudy Uytenhaak Architectenbureau. NEXT heeft al meerdere spectaculaire bruggen op zijn naam staan, zoals de verknoopte Melkwegbrug in Purmerend, de voetgangersbrug ‘Lucky Knot’ over de Dragon King Harbor River in Changsha Meixi Lake District in China, de ‘vleermuisbrug’ in de gemeente Westland en de ‘Zaligebrug’ in Nijmegen. Het zijn stuk voor stuk specifieke bruggen voor specifieke situaties.
Op het eerste gezicht steekt het ontwerp van de ijle Utrechtse hangbrug daar bescheiden bij af. De vindingrijkheid schuilt in de aanlanding aan de kant van Oog in Al. In het Victor Hugoplantsoen, waar zich twee basisscholen en een gymzaal bevinden, openbaart zich de complexiteit van de ontwerpopgave en een ingenieus multifunctioneel ruimtegebruik. Voor de aanleg van de fietsbrug en aanlanding worden de scholen en gymzaal binnenkort gesloopt. De Eben-Haëzerschool krijgt nieuwbouw elders, maar de nieuwe Montessorischool is geïntegreerd in de brug. Bij het ontwerp van de school en de inrichting van de buitenruimte waren NEXT architects en Rudy Uytenhaak Architectenbureau, en andere patijen waaronder Bureau B+B betrokken.
MET EEN SLINGER OVER HET DAK VAN DE SCHOOL
Orthogonale opzet krijgt een slinger
De twee scholen vormden een compact ensemble dat wat maat en schaal betrof aansloot bij de heldere geometrische opbouw van de omringende wederopbouwbuurt. De Everard Meijsterlaan, een van de hoofdassen van de wijk, bood zicht op de Montessorischool en het Hert van beeldhouwer Jan van Luyn. Dat wordt een weidse hoofdas met zicht op de brug. Met de nieuwe inpassing van de brug wordt het orthogonale karakter van de wijk op een bijna speelse wijze los gelaten. De brug stijgt naar een hoogte van zeven meter over het kanaal en daalt dan met een ruime lus over het dak van de school omlaag naar het plantsoen. Bij de herinrichting van het plantsoen is de daktuin op de nieuwe gymzaal betrokken, waar de fietsroute langs voert. De school zelf staat met zijn rug naar de aangrenzende woningen en richt zich met de hoofdentree en het schoolplein op het noordelijk gelegen plantsoen. Passend bij de slingerende fietsroute over de school is het gebouw voorzien van afgeronde hoeken. De gevels zijn uitgevoerd in sterk gemêleerde baksteken met opvallende detaillering, die associaties oproept met de stijl van de Amsterdamse School. De goudkleurige kozijnen sluiten mooi aan bij de lichtgele stenen.